Devotional prayer book : in Latin
Item Information
- Title:
- Devotional prayer book : in Latin
- Title (alt.):
-
Devota graciarum actio per omnibus doloribus quos pius dominus ihesus pro nobis sustinuit cum salutacionibus et orationibus ad singula membra eius
- Description:
-
A miscellany of devotional prayers and meditations on the Passion and the Virgin, in Latin, written in the Netherlands, perhaps Utrecht, ca. 1445-1455. James H. Marrow attributes the decoration to the Masters of the Wouter Grauwert. The inclusion among the prayers at the end of the manuscript of Saints Jerome, Paula, Eustochium, Hugh Bishop of Grenoble and Hugh of Lincoln suggests Carthusian use. This is supported by the ca. 15th-century signature of one Gerard of the Carthusian abbey of Mont-St-Gertrude near Utrecht, who bought the book from Hendrik Herp (here "Henricus Erpensis") (1410-1477 or 78), a well-known mystic and theologian associated with the Brethren of the Common Life (fol. iii verso): "Gerardus Francisci a Monte S. Gertrudis emit hunc libellum ab Henrico Erpensis."
- Creator:
- Catholic Church
- Former owner:
- Herp, Hendrik, approximately 1400-1477
- Former owner:
- Gibson, Francis, active 17th century
- Former owner:
- Fry, Muriel Agnes, active 20th century
- Former owner:
- Laurentius van der Torqel, active 16th century
- Illuminator:
- Masters of the Wouter Grauwert
- Auctioneer:
- Sotheby's (Firm)
- Former owner:
- Maggs Bros.
- Date:
-
[ca. 1450]
- Format:
-
Manuscripts
Books
- Genre:
-
Illuminations
Manuscripts, Latin (Medieval and modern)--Netherlands
Manuscripts, Medieval--Netherlands
Prayer books
Panel-stamped bindings
Inscriptions
Autographs
Gothic scripts
- Location:
-
Boston Public Library
Rare Books Department - Collection (local):
-
Medieval and Early Renaissance Manuscripts (Collection of Distinction)
- Subjects:
-
Catholic Church--Prayers and devotions--Early works to 1800
- Places:
-
Netherlands > Utrecht (province) > Utrecht
- Extent:
- 240 leaves : parchment, ill. ; 120 x 87 (86 x 45) mm
- Permalink:
- https://ark.digitalcommonwealth.org/ark:/50959/ht253f70z
- Terms of Use:
-
No Copyright - United States
No known copyright restrictions.
No known restrictions on use.
- Place of origin:
-
[Utrecht?]
- Language:
-
Latin
- Table of Contents:
-
1. fol. 1-8v: meditations on the suffering of Christ and his body: Devota graciarum actio per omnibus doloribus quos pius dominus ihesus pro nobis sustinuit cum salutacionibus et orationibus ad singula membra eius /O ihesu salvator meus dulcedo mea...
2. fol. 9-25v: One hundred meditations on the Passion of Christ: Incipiunt Centum meditationes passionis domini nostri ihesu christi / Eya eterna dei sapientia... / Oratio pro agentibus hanc centifariam memoriam dominice passionis / Tue nunc igitur pro nobis...
3. fol. 26-30v: St. Bernard of Clairvaux's Meditations on the Body of Christ: Orationem...beatus bernardus...quod ymago solutis brachus de cruce descendit eum dulciter amplexando / Salve meum salutare salve salve ihesu care...
4. fol. 31-33v: St. Bernard of Clairvaux's Hymn to the Name of Christ (Repertorium hymnographicum (RH) 9542) Ymnus pulcher et devotus de dulci nomine ihesu vel iubilus beati bernardi abbatis. / Ihesu dulcis memoria dans vera cordis gaudia...
5. fol. 33v-35v: prayer in 10 parts referring to the wounds of Christ, with the 9th to the Virgin and the 10th to John the Evangelist, attributed to Jean de Limoges (RH 14081) Oratio devote ad ymagorum salvatoris / Omnibus consideratis peradisus voluptatis...
6. fol. 35v-36: De domine / Ihesu mi dulcissime...
7. fol. 36v-37v: De passione domini / In passione domini qua salus datur homini... (RH 8722)
8. fol. 37v-45: prayers to recite before Mass, one for each day of the week, often (though not here) attributed to St. Ambrose: Dominica die ante missam / Ad mensam dulcissimi et dilectissimi convivii tui...
9. fol. 45-49v: prayers to recite after Mass, one for each day of the week: Dominica die post missam / Gracias tibi ago dulcissime...
10. fol. 49v-54v: Oratio sacerdotis ad dominum nostrum ihesum christum / Summe sacerdos et vere pontifex...
11. fol. 54v-61v: nine prayers to the Host and the Blood: Sequens oratio est de sacramento altaris.../Prima pars / Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium inicium non recipit... / Item salutacio devotio in elevacione corporis christi dicende / Ave verum corpus Christi quod in cruce pependisti...(RH 2174) / Salutatio devotio in elevacione sanguinis christi dicende / Ave sacer christi sanguis iter tamen nobis pandis... (RH 2088)
12. fol. 62-67: metrical Hours of the Passion: Ad matutinas de passione domini / Gloria tibi domine qui tuo sacras lumine...
13. fol. 67-75: John of Peckham, Archbishop of Canterbury, Philomena (here attributed, as is often the case, to St. Bonaventure): De passione domini / Philomena praevia temporis ameni.../...ut nos cantus matris sciant cantare. Amen. / Explicit rigmus fratris bonefortunae ordinis fratrum minorum de phylomena moralizatus super passione domini. (see Analecta Hymnica Medii Aevi I: 602-616 and Walther, Initia, no. 14071)
14. fol. 75-81v: meditation on Psalm 51: Incipit oratio devote super psalmum miserere mei deus / O ineffabilis misericordia et inmensa pietas
15. fol. 82-85: Oratio de domino nostro ihesu / Domine ihesu christe fili dei vivi...
16. fol. 85-85v: De sancta cruce / Crucem tuam adoramus domine...
17. fol. 85v-87v: Oraciones singulis diebus appropriate... / O deliciosa trinitas o supernorum amenitas... (not in RH or AH)
18. fol. 87v-95v: Thomas a Kempis, Soliloquium Animae XXV: Gratiarum actio pro beneficiis dei / Sit nomen domini benedictum in secula.../...sit sancta trinitas equalis una deitas ut ante omnia secula et nunc et in perpetuum. Amen.
19. fol. 95v-97: prayer attributed to Thomas Aquinas: Oratio beati thome de aquino.../Concede mihi misericors deus...
20. fol. 97-97v: Oracio devotio quam privilegiatur tot diebus indulgentiarum... / Precor te amantissime domine ihesu christe...
21. fol. 97v-99v: verses ad arma Christi, here attributed to Pope Benedict XII in 1340: Sequuntur horae pro veneracione armorum christi... / Culter qui circumcidisti sacrosanctam carnem christi... (RH 4052)
22. fol. 99v-104: De domino nostro oratio / Clementissime domine qui pro nostra miseria...
23. fol. 104-121: selections from John Hoveden's Philomena, a poem on the Passion that begins "Ave verbum ens in principio" (see Blume, page 9 (stanza 96)): Item iohannem houdem doctor anglicus de passionem / Tua pedes ihesu lavat devotio..(stanza 96)./...qui es verbum ens in principio. (stanza 1131)
24. fol. 121-122v: Hours for Easter Sunday: Item septem orationes ad septem horas dominice passionis.../Oratio ad matutinas / Domine ihesu christe qui hora matutina...
25. fol. 122v-126: prayer attributed to St. Augustine: Sequens oracio dicendi est sancti augustini... / Domine deus omnipotens qui...
26. fol. 126-126v: De sancto spiritu... / Sancti spiritus assit... (RH 18557)
27. fol. 126v: Veni sancte spiritus et emitte celitus... (RH 21242)
28. fol. 127-136: Prayer of St. Bernard: Colloquium beati bernardi ad beatam virginem mariam de gaudiis eius / O felix. O inclita. O mitis. O beata...
30. fol. 136-137v: Oratio magistri alberti ratisponensis episcope ordinis predicatorum magistri thome de acquino de corpora christi / Omnipotens sempiterne deus fili dei unigenite qui ex nostro... / De maria virginis / O maria mater pia...
31. fol. 138-148: Incipit laus marie / Suscipe clementissima domina mea...
32. fol. 148-155: Psalter of the Virgin: Incipit psalmus aureus gloriose virginis marie / Almiflua pulcherrima regina celi gaude decora... / Explicit psalmus aureus beatae mariae virginis quod psalmus continet tot versus quod psalterium psalmos... (RH 918)
33. fol. 155-155v: Prosa innocentii papae 3ii habens eo dies indulgentiarum / Ave sidus lux dierum... (RH 2115)
34. fol. 155v-157: The Fifteen Joys of the Virgin: De quindecim gaudiis beate marie virginis / Gaude virgo virginum mater ihesu christi. Primum quia gaudium nobis contulisti... (RH 7040)
35. fol. 157-158v: rhymed hymn to the Virgin, here spuriously attributed to Pope John XXII: Prosa domini iohannis papae xxii de laude gloriose super virginis marie.../Ave dei genetrix et immaculata / Virgo celi gaudium toti mundo nata... (RH 1761)
36. fol. 159-160: Salve mater salvatoris / Vas electum vas honoris... (RH 18051)
37. fol. 160-160v: Ave venerabilis venustate moris... (RH 2163)
38. fol. 160v-161: Ave rosa sine spinis / tu quam pater in divinis... (RH 2084)
39. fol. 161: Gaude mater flos imperii / et singularis gaudii... (not in RH)
40. fol. 161v-162: Ave plena gratia virgo fecundata / mundi spes et gloria mater illibata... (RH 2033)
41. fol. 162-162v: Ave virgo gloriosa / celi iubat mundi rosa... (RH 2205)
42. fol. 162v-163: Salve mater salvatoris / vas electum creatoris... (RH 18049)
43. fol. 163-164: Ave mundi spes maria / ave mitis ave pia... (RH 1974)
44. fol. 164-164v: Ave virgo virginum / laus et lux iustorum... (RH 2268)
45. fol. 165-165v: Gaude virgo mater christi / qui per aurem concepisti... (RH 7017) / Collecta / Deus qui sacrosanctam...
46. fol. 165v-166v: Gaude virgo mater christi / quae sola meruisti... (RH 7023) / Oratio / Domine ihesu christe summi largitor...
47. fol. 167-168v: Planctus beatae virginis / Stabat mater dolorosa / iuxta crucem lacrimosa... (RH 19416) / Oratio devota ad sanctam mariam / O maria mater pia...
48. fol. 168v-169: De maria virgine / Ave tu virgo singularis...
49. fol. 169-170: De maria virgine / Ave ortus virgo conclusus relitus...
50. fol. 170: De maria virgine / Sancta maria virgo virginum...
51. fol. 170-170v: De maria virgine ymnus / Quem terra pontus ethera... (RH 16347)
52. fol. 170v: De sacnta marie / Flos florum fons ortorum.../...miserere morum. Amen. (AH 32: 87)
53. fol. 171-181: stanzas 1-50 of the Psalter of the Virgin: Incipit prima quinquagena beate marie virginis de dictione Ave / Ave porta paradisi / lignum vite quod amisi... (RH 2037)
54. fol. 181-181v: Oratio ad proprium angelum / Ave custos mihi datus / Cum per christum sim [sic. sum] vocatus... (RH 23425)
55. fol. 181v-185: Rosary of the Virgin: Incipit quinquagena de beata maria virgine / Salve celi terre decus per te cetus vidit cecus... (RH 17856)
56. fol. 185v-193v: John Hoveden, selections from Philomena, a poem on the Passion (see Blume, page 9 and fol. 104 above); the rubric refers to his many post-mortem miracles and seems to bemoan the fact that he was not canonized: Onerabilis doctor Johannes de houden in anglia qui licum non sit canonizatus post mortum sua multorum miraculorum gloriosa refulsit / Ave verbum ens in principio.../...qui es verbum ens in principio.
57. fol. 194-197v: Devota gratiarum actio post celebrationem.../Gratias ago tibi clementissime...
58. fol. 197v-200v: Oratio devote de beata maria virgine domine da ante celebracionem perceptionem quod sacramenti / O maria misericordissima mater...
59. fol. 200v-201v: Oratio / O intemerata et in eternum...
60. fol. 201v-203v: Oratio valde pulchra / Ave maria dei genetrix...
61. fol. 203v-204: Collecta / Deus qui sacrosanctam matrem tuam...
62. fol. 204-205v: De domina nostra / Deprecor te benignissimam dei genetrix...
63. fol. 205v-207v: Oratio ad beatam virgine... / Ave maria gratia plena / dominus tecum virgo serena...
64. fol. 207v-212: De sancta maria / Creatoris matrem omnis creatura...
65. fol. 212-214v: Oratio ancelmi / Virgo mundo venerabilis...
66. fol. 214v-216: Salutaciones rychardi / Ave maria mater dei gloriosa benedicta hora qua in hunc mundum feliciter es concepta....
67. fol. 216-220v: prayer attributed to St. Bridget: Oratio beate brigicte de laudibus et gaudiis beate marie virgine / Benedicta et venerabilis sis tu...
68. fol. 220v-222v: De domina nostra sancta maria / Sancta et inter sanctos...
69. fol. 222v-225v: De domina nostra oratio / Ad sanctitatis tue pedes.../
70. fol. 226-240v: suffrages and hymns to various Saints, beginning with All Angels: De omnibus angelis oratio / Sancte Michael archangele dei.../... Collecta / Deus qui animae famuli tui gregorii.
- Notes:
-
Ms. codex.
Bibliographic record created by BPL staff based on description by Dr. Lisa Fagin Davis and by James H. Marrow's entry in the 2016 Beyond Words exhibition catalog (no. 123)
Origin: Written in the Netherlands ca. 1450.
- Notes (ownership):
-
Provenance: Ca. 16th-century signature of "Dominus Laurentius Van der Torqel : relig[iosus] Wierb [...]" on fol. ii; fol. ii verso-iii verso: pen trials and Dutch notes, repeating the name of the first owner Henricus Erpensis, notes dated 1593 on fol. iii verso; fol. v: 17th-century signature of Francis Gibson. Fol. iv: signature of Muriel Agnes Fry, "from her father/ 1921"; sold with her father's collection (Dr. L[ewis] S[alisbury] Fry), Sotheby's, 16 May 1955, lot 97.
- Notes (acquisition):
-
Immediate source of acquisition: Purchased by BPL in 1957 from Maggs Brothers (cat. 838 (1956), nr. 45).
- Notes (citation):
-
Bond, W.H. Supplement to the Census of medieval and Renaissance manuscripts in the United States and Canada, 218-219
- Notes (object):
-
Secundo folio: tissio[n] om[niu]m p[ecc]a[t]o[rum].
Collation: Parchment, fol. vii (parchment) + 240 ; too tightly bound to collate, but appears to be in quires of eight.
Layout: Single column, 22 lines; bounding and writing lines in light brown ink, bounding lines doubled and full-length.
Script: Written in a hybrida libraria in black ink with red rubrics.
Decoration: Fifteen seven- to fifteen-line major initials in colors on gold with historiation or floral infill and full floriate border with birds and grotesques. 27 six-line initials in gold and colors with bar border along inner margin terminating in floral sprays. Three-line initials throughout in gold on blue and salmon, approximately 80 in all. Single- and two-line initials throughout in red or blue. Fol. 85: small inter-textual illustrations of the instruments of the passion. James H. Marrow attributes the decoration in this manuscript to a circle of artists that he names "the Masters of the Wouter Grauwert."
Binding: Brown calf; lower cover original, central floral panel with surrounding text reading "De profundis clarnavi ad te domini"; upper cover slightly later, plain brown calf; spine rebacked with modern pale brown leather; bronze clasps, catches and inner edge-pieces, probably contemporary with upper cover (i.e. not original, but not modern); vellum pastedowns at front and back.
- Notes (bibliography):
-
Bibliography: Jeffrey Hamburger, et al., eds. Beyond Words: Illuminated Manuscripts in Boston Collections. (Chestnut Hill: McMullen Museum of Art, Boston College, 2016), no. 123; E. Wright, "A Medieval Manuscript of Philomena: Versions by John of Hoveden and John Peckham," BPL Quarterly, X (1958) 188-195; Ulysee Chevalier, Repertorium Hymnologicum: Catalogue des Chants, Hymnes, Proses, Sequences, Tropes en Usage dans l'Eglise Latine Depuis les Origines Jusqu'a nos Jours. (Louvain: Lefever, 1892-1920)
- Notes (language):
-
In Latin.
- Identifier:
-
06_01_018707
- Call #:
-
RARE BKS MS q Med.162
MS 1587 (no longer used)
- Barcode:
-
39999063757106
Downloads
- Primary (full resolution, uncompressed)(TIF, multi-file ZIP, 28.3 GB)
- Large (full resolution)(JPEG, multi-file ZIP, 256 MB)
- Medium(JPEG, multi-file ZIP, 44 MB)